PHẪU THUẬT CHỈNH HÌNH HÔ MÓM BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHẪU TRƯỚC ĐỐI VỚI NHỮNG TRƯỜNG HỢP PHỨC TẠP

Phẫu trước là phương pháp phẫu thuật chỉnh hình hô móm mới nhất hiện nay trong điều trị sai hình xương, biến dạng mặt, sai khớp cắn với rất nhiều ưu điểm như:

- Rút ngắn nhiều thời gian điều trị

- Không cần giai đoạn chỉnh nha trước phẫu thuật do đó mang lại rất nhiều thoải mái cho bệnh nhân

- Bệnh nhân đạt được khuôn mặt thẩm mỹ ngay khi bắt đầu điều trị: tạo được sự tự tin cho bệnh nhân tức thì trong vấn đề giao tiếp

Với phương pháp phẫu thuật chỉnh hình hô móm cũ bệnh nhân phải có giai đoạn mang mắc cài chỉnh nha rất lâu trước phẫu thuật, thời gian điều trị dài hơn (3-4năm), phải chịu một thời gian dài với khuôn mặt không thẩm mỹ ảnh hưởng đến tâm lý và giao tiếp.

Phương pháp phẫu trước được áp dụng lý tưởng  đối với những trường hợp đơn giản, thuận lợi như:

- Răng chen chúc nhẹ đến trung bình

- Độ nghiêng trục răng cửa hàm trên và hàm dưới bình thường hoặc có sai lệch nhẹ

- Sự sai biệt tối thiểu theo chiều ngang giữa xương hàm trên và xương hàm dưới

Tuy nhiên, phương pháp này có thể được cải tiến để áp dụng cho những trường hợp lâm sàng phức tạp hơn.

Mặc dù phương pháp phẫu trước trong phẫu thuật chỉnh hình hô móm vẫn còn nhiều thách thức, tuy nhiên về cơ bản ưu điểm rất lớn của phương pháp này là giảm đáng kể thời gian điều trị. Lập kế hoạch một cách cẩn thận, ưu tiên thực hiện những bước thật sự cần thiết trước khi phẫu thuật và để những bước còn lại thực hiện sau khi phẫu thuật sẽ đẩy nhanh được quá trình điều trị. Nếu làm được như vậy, bệnh nhân sẽ được phẫu thuật sớm hơn phương pháp truyền thống và bác sĩ chỉnh nha sẽ tận dụng được tối đa hiện tượng đẩy nhanh vùng để di chuyển răng nhanh hơn.

Trong bài này chúng tôi mô tả một trường hợp sai khớp cắn phức tạp được điều trị bằng phương pháp phẫu trước cải tiến.

Hình 1-2 cho thấy hình ảnh lâm sàng trước khi điều trị của bệnh nhân sai hình xương Hạng III có khớp cắn hở. Răng cửa trên nghiêng ra trước và răng cửa dưới nghiêng ra sau rất nhiều. Răng cửa bên hàm dưới bên phải lệch trong, cung răng dưới chen chúc và các răng dưới nghiêng trong.

Hình 1: Ảnh lâm sàng của bệnh nhân trước khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 2: Khớp cắn của bệnh nhân trước khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Những trường hợp quá phức tạp như thế này nên thực hiện chỉnh nha trước phẫu thuật. Tuy nhiên, không nên thực hiện giai đoạn chỉnh nha trước phẫu thuật giống như phương pháp cũ vì như vậy thời gian điều trị sẽ rất dài và gây ra rất nhiều bất tiện cho bênh nhân. Do đó với phương pháp phẫu trước cải tiến khi lập kế hoạch phải hạn chế tối đa chỉnh nha chuẩn bị phẫu thuật để rút ngắn thời gian giai đoạn chỉnh nha trước phẫu thuật. Giai đoạn chỉnh nha giải bù trừ răng trường hợp này nếu làm theo phương pháp phẫu thuật chỉnh hình hô móm truyền thống sẽ mất rất nhiều thời gian.

Sau một tháng gắn mắc cài hàm trên, sử dụng khí cụ nới rộng hàm dưới Schwartz để nới rộng cung hàm dưới và dựng trục răng sau. Khí cụ được nới rộng hai lần một tuần. Hình 3-4-5 cho thấy hình ảnh khớp cắn tại thời điểm chỉnh nha được một tháng, 2 tháng, và 6 tháng

Hình 3: Ảnh khớp cắn của bệnh nhân tại thời điểm chỉnh nha được 1 tháng trước phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 4: Ảnh khớp cắn của bệnh nhân tại thời điểm chỉnh nha được 2 tháng trước phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 5: Ảnh khớp cắn của bệnh nhân tại thời điểm chỉnh nha được 6 tháng trước phẫu thuật chỉnh hô móm

Răng cối lớn thứ hai hàm trên cần phải sử dụng lực torque chân răng ra ngoài trước khi phẫu thuật. Sử dụng một khí cụ neo chận tạm thời đặt ở khẩu cái giữa răng cối lớn thứ nhất và thứ hai hàm trên bên phải và sử dụng thun chuỗi để tạo được lực torque lý tưởng.

Sau tám tháng chỉnh nha, bệnh nhân sẵn sàng cho phẫu thuật. Nên chú ý rằng giai đoạn sắp xếp cung răng thẳng hàng vẫn chưa hoàn tất, nhưng phẫu thuật mẫu hàm vào thời điểm này cho thấy có thể tiến hành phẫu thuật được, phần chỉnh nha di chuyển răng còn lại có thể được kết thúc sau phẫu thuật bằng cách tận dụng hiện tượng đẩy nhanh tại chỗ. Hình 6-7 cho thấy hình ảnh phẫu thuật mẫu hàm và hình ảnh trong miệng tại thời điểm đặt cung môi thụ động chuẩn bị cho phẫu thuật chỉnh hình hô móm.

Hình 6: Ảnh phẫu thuật mẫu hàm trước khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm 

Hình 7: Ảnh chuẩn bị cung môi , mắc cài trước khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Sau khi phẫu thuật xong, bệnh nhân tiếp tục được chỉnh nha làm ngay ngắn, thẳng hàng răng và giải bù trừ răng. Hình 8-9-10-11 cho thấy hình ảnh ngay sau khi, 1 tháng, 4 tháng và 12 tháng sau phẫu thuật chỉnh hình hô móm. Chú ý là có sử dụng khí cụ tạm thời sau phẫu thuật.

Hình 8: Ảnh khớp cắn ngay sau khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 9: Ảnh khớp cắn sau 1 tháng phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 10: Ảnh khớp cắn sau 4 tháng phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 11: Ảnh khớp cắn sau 12 tháng sau phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Bệnh nhân này được kết thúc điều trị trong vòng 22 tháng, bao gồm 8 tháng chỉnh nha trước phẫu thuật. Hình 12-13 cho thấy hình ảnh bệnh nhân tại thời điểm kết thúc phẫu thuật chỉnh hình hô móm.

Nếu bệnh nhân này được điều trị theo phương pháp phẫu thuật chỉnh hình hô móm truyền thống, thời gian điều trị phải mất từ 3-4 năm.

Hình 12: Ảnh lâm sàng của bệnh nhân tại thời điểm kết thúc điều trị phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 13: Ảnh khớp cắn của bệnh nhân tại thời điểm kết thúc điều trị phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Qua trường hợp lâm sàng này cho thấy điều trị sai hình xương răng mặt bằng phương pháp phẫu trước có thể được biến đổi để thích hợp cho từng trường hợp lâm sàng cụ thể. Một nguyên tắc chính luôn ghi nhớ trong đầu là không nên trải qua nhiều tháng vô ích để đạt được khớp cắn hoàn toàn lý tưởng ngay sau khi phẫu thuật. Phẫu thuật nên được tiến hành sớm nhất có thể ngay sau khi có thể đạt được khớp cắn chuyển tiếp ổn định sau phẫu thuật. Một lần nữa nhấn mạnh đến tầm quan trọng về kinh nghiệm của bác sĩ chỉnh nha và phẫu thuật viên đối với những trường hợp phức tạp như thế này.

Kết luận sau khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Điều trị hô móm bằng phương pháp phẫu trước có rất nhiều ưu điểm, bệnh nhân hài lòng và tận dụng được hiện tượng tại chỗ đẩy nhanh quá trình chỉnh nha. Nếu lựa chọn bệnh nhân đúng, bác sĩ chỉnh nha và phẫu thuật viên có đủ kinh nghiệm để dự đoán trước được kết quả cuối cùng, và có sự hợp tác cao giữa chỉnh nha và phẫu thuật, thì sẽ mang lại được kết quả rất khả quan. Bằng cách tận dụng nguyên tắc cơ bản của phương pháp phẫu trước trong phẫu thuật hô móm, giai đoạn chỉnh nha trước phẫu thuật có thể được rút ngắn nếu như không thể loại bỏ hoàn toàn. Cũng giống như các phẫu thuật khác, sự hài lòng và phàn nàn của bệnh nhân luôn được ưu tiên hàng đầu. Những phẫu thuật chỉnh hàm trong tương lai sẽ ưu tiên giảm tối đa thời gian điều trị mà vẫn mang lại được kết quả tối ưu.

Thạc sĩ.Bác sĩ: Nguyễn Văn Tuấn

Khoa phẫu thuật hàm mặt BV RHM TW TP Hồ Chí Minh

Thẩm mỹ Lotus.http://thammylotus.vn/

TẠO HÌNH CẰM NHỌN VÀ KÉO DÀI CẰM TRÊN BỆNH NHÂN CÓ KHUÔN MẶT VUÔNG NGẮN

TẠO HÌNH CẰM NHỌN VÀ KÉO DÀI CẰM

TRÊN BỆNH NHÂN CÓ KHUÔN MẶT VUÔNG NGẮN

Theo quan điểm Á đông người phụ nữ có khuôn mặt vuông với góc hàm to, xương gò má cao không được cho là đẹp vì nó tạo nên vẻ gồ ghề, góc cạnh thể hiện vẻ nam tính. Vẻ đẹp của người phụ nữ Á đông thường gắn liền với khuôn mặt trái xoan, hoặc V line với những đường cong tự nhiên, mềm mại, nữ tính thể hiện vẻ hiền lành, phúc hậu. Chính vì vậy mà trong thời gian gần đây rất nhiều phụ nữ không may mắn có khuôn mặt vuông thường tìm đến phẫu thuật để thay đổi hình dạng khuôn mặt như mong ước. Và cũng chính từ những nhu cầu đó, đã có rất nhiều phương pháp phẫu thuật chỉnh hình khuôn mặt ra đời như: hạ xương gò má cao, chỉnh hình trán dồ, cắt góc hàm và tạo hình cằm, để tạo nên những khuôn mặt dạng trái xoan, V line phù hợp với nét đẹp của người phụ nữ Á đông.
Trong tất cả những phương pháp phẫu thuật chỉnh hình khuôn mặt như trên, tạo hình thu nhỏ cằm, tạo hình cằm nhọn, cằm dài là một trong những phẫu thuật đóng vai trò rất quan trọng, không thể thiếu trong tạo hình khuôn mặt trái xoan hoặc V line.

Những trường hợp phẫu thuật chỉnh hình khuôn mặt vuông bằng phương pháp cắt gồ góc hàm mà không quan tâm tới tạo hình cằm thường không mang lại kết quả thẩm mỹ hoàn hảo, nhất là đối với những người phụ nữ có cằm to. Chính vì vậy mà phẫu thuật tạo hình cằm nhọn, cằm dài bằng phương pháp cắt trượt xương, cắt xương lồi cằm thường được kết hợp trong phẫu thuật cắt góc hàm để tạo hình gương mặt trái xoan, V line.

Đối với những phụ nữ mong muốn vẻ đẹp khuôn mặt thật hoàn hảo, phẫu thuật viên phải luôn ghi nhớ đến chiều cao của khuôn mặt, vì nó đóng một vai trò cực kỳ quan trọng tạo nên sự cân xứng cho ba tầng mặt, nhất là đối với những phụ nữ có khuôn mặt ngắn mà cằm lại to. Những trường hợp này nếu chỉ phẫu thuật thu nhỏ cằm và cắt xương lồi cằm thường không đủ để tạo nên một khuôn mặt V line hoàn hảo, mà phải tính đến tăng chiều cao của khuôn mặt bằng cách kéo dài cằm. Chính vì vậy mà trong bài này chúng tôi mô tả một phương pháp thu nhỏ tạo hình cằm nhọn kết hợp kéo dài cằm đối với những trường hợp có khuôn mặt vuông, ngắn mà cằm lại to.

Mặt dù phẫu thuật chỉnh hàm cũng thường được áp dụng để tăng chiều cao của mặt, tuy nhiên một số người lại e ngại phương pháp này vì đây là loại phẫu thuật tương đối lớn.

Phẫu thuật kéo dài cằm thường đòi hỏi phải ghép xương đối với những trường hợp cần kéo dài nhiều, tuy nhiên ghép xương cũng có nhiều bất lợi như: kỹ thuật tương đối khó, biến chứng vùng cho xương, và xương ghép có thể bị tiêu. Trong bài này chúng tôi mô tả một phương pháp kéo dài cằm mới bằng đường cắt xương dạng chữ T kết hợp thu nhỏ cằm và lấy xương ghép từ phẫu thuật cắt góc hàm nên có rất nhiều ưu điểm.

Phương pháp phẫu thuật tạo hình cằm nhọn và kéo dài cằm

• Bệnh nhân được phẫu thuật dưới gây mê nội khí quản
• Sử dụng đường rạch trong miệng không để lại sẹo ngoài
• Bóc tách dưới màng xương bộc lộ xương vùng cằm
• Thực hiện đường cắt xương bằng cưa lược giống như hình vẽ
• Sử dụng xương ghép từ góc hàm trong kỹ thuật kéo dài cằm
• Cố định xương bằng hệ thống nẹp vít
• Khâu đóng niệm mạc bằng chỉ tiêu

Hình 1: Kỹ thuật tạo hình cằm nhọn và kéo dài cằm

Các ca lâm sàng tạo hình cằm nhọn, dài trong tạo hình khuôn mặt V line, trái xoan

• Ca lâm sàng phẫu thuật tạo hình cằm nhọn 1 

Hình 2: Trước khi phẫu thuật tạo hình cằm nhọn, dài trong tạo hình khuôn mặt trái xoan, V line

Hình 3: 6 tháng sau khi phẫu thuật tạo hình cằm nhọn, dài trong tạo hình khuôn mặt trái xoan, V line

Hình 4: Ảnh X- quang trước và sau phẫu thuật tạo hình cằm nhọn, dài trong tạo hình khuôn mặt trái xoan, V line

• Ca lâm sàng phẫu thuật tạo hình cằm nhọn 2

Hình 4: Trước khi phẫu thuật tạo hình cằm nhọn, dài trong tao hình khuôn mặt trái xoan, V line

Hình 6: 6 tháng sau khi phẫu thuật tạo hình cằm nhọn, dài trong tạo hình khuôn mặt trái xoan, V line

Hình 7: Ảnh X- quang trước và sau khi phẫu thuật tạo hình cằm nhọn, dài trong tạo hình khuôn mặt trái xoan, V line

Trước khi phẫu thuật thu nhỏ tầng mặt dưới trong tạo hình khuôn mặt trái xoan cần phải chú ý những điểm sau.

Thứ nhất: cắt góc hàm là một trong những phẫu thuật được áp dụng phổ biến nhất trong tạo hình khuôn mặt trái xoan, V line, và nhiều phẫu thuật viên xem phương pháp này là lựa chọn đầu tiên. Tuy nhiên, nếu phương pháp này được áp dụng không đúng sẽ không mang lại kết quả thẩm mỹ hoàn hảo khi nhìn từ phía trước. Hơn nữa phẫu thuật cắt góc hàm đơn thuần không đúng có thể tạo ra đường cong không tự nhiên khi nhìn từ phía bên. Chính vì vậy mà phẫu thuật tạo hình cằm phải được xem là một phần rất quan trọng trong tạo hình khuôn mặt trái xoan, V line. Trong thời gian gần đây có rất nhiều phương pháp tạo hình vùng cằm được áp dụng trong chỉnh hình khuôn mặt nhằm mang lại kết quả thẩm mỹ hoàn hảo như: cắt bờ dưới xương hàm dưới vùng cằm, cắt xương lồi cằm, cắt mảnh xương trung tâm tạo hình cằm nhọn kết hợp với cắt xương góc hàm.

Điểm quan trọng thứ hai là phải tính đến sự cân xứng của ba tầng mặt. Đối với những người phụ nữ có khuôn mặt ngắn nhưng tầng mặt dưới rộng, thường tỉ lệ chiều cao/chiều rộng mặt tương đối nhỏ hơn. Điều này đồng nghĩa với việc nhìn khuôn mặt có vẻ to hơn bình thường. Đối với những trường hợp này nếu chỉ phẫu thuật đơn thuần làm giảm chiều rộng khuôn mặt sẽ không mang lại kết quả thẩm mỹ như mong muốn, mà phải kết hợp phương pháp thu nhỏ và kéo dài cằm mới mang lại kết quả thẩm mỹ hoàn hảo được.

Một ưu điểm khác nữa của phương pháp thu nhỏ và kéo dài cằm này chính là không tạo ra sự mất liên tục bờ dưới xương hàm dưới nên tạo ra được những đường cong mềm mại, tự nhiên.

  

Thạc sĩ.Bác sĩ: Nguyễn Văn Tuấn

 Khoa phẫu thuật hàm mặt BV RHM TW TP Hồ Chí Minh

 Thẩm mỹ Lotus.

PHẪU THUẬT TẠO HÌNH KHUÔN MẶT V LINE

PHẪU THUẬT TẠO HÌNH KHUÔN MẶT V LINE

Phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line là phẫu thuật cắt xương hàm dưới, bao gồm phẫu thuật cắt phần gồ, góc cạnh vùng góc hàm, kết hợp làm cho cằm trở nên nhọn hơn. Kết quả tạo nên khuôn mặt có dạng chữ V, thon gọn hơn, với những đường cong tự nhiên, mềm mại thể hiện vẻ nữ tính.

Theo phẫu thuật tạo hình có thể phân chia phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line thành hai loại: Phẫu thuật tạo hình cằm nhọn với đường cắt xương dạng T và phẫu thuật xương hàm dưới với đường cắt xương bờ dưới kết hợp với tách bản ngoài.

Phương thức phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line

• Tạo hình khuôn mặt V line bằng đường cắt xương dạng T để tạo hình cằm nhọn

Đây chính là phương pháp tạo hình cằm nhọn trong phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line, sử dụng đường cắt xương dạng T tại vùng cằm, loại bỏ mảnh xương trung tâm để thu nhỏ cằm, phần xương cằm còn lại được cố định bằng hệ thống nẹp vít.

Độ nhô ra của cằm được xác định bằng đường thẩm mỹ Ricket trong mối tương quan với đầu mũi và độ nhô của môi

Chiều dài cằm được xác định dựa vào tương quan theo chiều cao của ba tầng mặt, theo tỉ lệ chiều cao của ba tầng mặt là gần bằng nhau.

Hình 1: Phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line bằng đường cắt xương dạng T 

• Phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line bằng đường cắt xương bờ dưới và tách xương bản ngoài

Phẫu thuật tạo hình mặt V line bằng phương pháp này liên quan đến đường cắt xương bờ dưới xương hàm dưới từ góc hàm đến vị trí vùng cằm nhằm mục đích tăng độ dốc của xương hàm dưới để tạo nên hình dạng khuôn mặt dạng chữ V, đồng thời kết hợp tách bản ngoài xương hàm dưới để làm thon gọn khuôn mặt, tạo nên vẻ mềm mại nữ tính với những đường cong tự nhiên.

Hình 2: Phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line bằng đường cắt xương bờ dưới và tách xương bản ngoài

Chỉ định các phương pháp phẫu thuật trong tạo hình khuôn mặt V line

1. Tạo hình khuôn mặt V line bằng phương pháp tách bản ngoài xương hàm dưới

Được chỉ định trong trường hợp bệnh nhân có khuôn mặt vuông, góc cạnh, gồ vùng góc hàm nhưng có hình dạng cằm nhọn và không bị lẹm, độ dốc bờ hàm dưới lớn (30-35 độ)

Hình 3: Phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line bằng phương pháp tách xương bản ngoài

2. Tạo hình khuôn mặt V line bằng phương pháp cắt xương bờ dưới kết hợp tách bản ngoài xương hàm dưới

Được chỉ định đối với những trường hợp bệnh nhân có khuôn mặt vuông, góc cạnh, gồ góc hàm, độ dốc bờ dưới xương hàm dưới nhỏ (0-10 độ), hình dạng cằm nhọn và không bị lẹm

Hình 4: Phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line bằng phương pháp cắt xương bờ dưới và tách xương bản ngoài

3. Tạo hình khuôn mặt V line bằng đường cắt xương toàn bộ bờ dưới kết hợp tách bản ngoài

Phương pháp tạo hình khuôn mặt V line này được áp dụng cho những trường hợp bệnh nhân có khuôn mặt vuông, góc cạnh, gồ góc hàm, độ dốc xương hàm dưới bình thường nhưng hình dạng cằm hơi to khi nhìn từ phía trước.

Hình 5: Phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line bằng phương pháp cắt xương toàn bộ bờ dưới kết hợp tách xương bản ngoài

4. Tạo hình khuôn mặt V line bằng phương pháp cắt xương dạng T, cắt xương bờ dưới kết hợp tách xương bản ngoài

Phương pháp tạo hình khuôn mặt V line này áp dụng cho những trường hợp bệnh nhân có khuôn mặt vuông, góc cạnh, gồ góc hàm, độ dốc xương hàm dưới nhỏ (0-10 độ), cằm to.

Hình 6: Phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line bằng phương pháp cắt xương dạng T, cắt xương bờ dưới kết hợp tách xương bản ngoài

Hình 7: Phẫu thuật tạo hình khuôn mặt V line bằng phương pháp cắt xương dạng T, cắt xương bờ dưới kết hợp tách xương bản ngoài

Các trường hợp lâm sàng tạo hình khuôn mặt V line

Hình 8: Ảnh trước và sau phẫu thuật khuôn mặt V line

Hình 9: Ảnh trước và sau phẫu thuật khuôn mặt V line

Hình 10: Ảnh trước và sau phẫu thuật khuôn mặt V line

Hình 11: Ảnh trước và sau khi phẫu thuật khuôn mặt V line

Hình 12: Ảnh trước và sau khi phẫu thuật khuôn mặt V line

Hình 13: Ảnh trước và sau khi phẫu thuật khuôn mặt V line

Hình 14: Ảnh trước và sau khi phẫu thuật khuôn mặt V line

Hình 15: Ảnh trước và sau khi phẫu thuật khuôn mặt V line

Hình 17: Ảnh trước và sau khi phẫu thuật khuôn mặt V line

Thạc sĩ.Bác sĩ :Nguyễn Văn Tuấn

Khoa phẫu thuật hàm mặt BV RHM TW TP Hồ Chí Minh

Thẩm mỹ Lotus.

CÁC PHƯƠNG PHÁP PHẪU THUẬT CHỈNH HÔ HAI HÀM (PHẦN II)

CÁC PHƯƠNG PHÁP PHẪU THUẬT CHỈNH HÔ HAI HÀM

Phần II: Phẫu Thuật Chỉnh hô

Phương pháp phẫu thuật chỉnh hô

Như đã phân tích ở bài trước có nhiều yếu tố ảnh hưởng lên kế hoạch điều trị cũng như lựa chọn phương pháp điều trị chỉnh hô. Một cách cụ thể hơn việc lựa chọn phương pháp nào phụ thuộc vào tình trạng lâm sàng, mong muốn của bệnh nhân, số liệu phân tích trên phim đo sọ cũng như phẫu thuật mẫu hàm. Tại Trung tâm Thẩm mỹ Lotus, chuyên gia chỉnh nha sẽ phân tích trên phim đo sọ, mẫu hàm và làm máng phẫu thuật cho phẫu thuật viên. Có sự phối hợp chặt chẽ giữa chuyên gia chỉnh nha và phẫu thuật viên sẽ mang lại kết quả tối ưu nhất. Các phương pháp phẫu thuật chỉnh hô bao gồm:

1. Cắt xương hàm trên theo kiểu Lefort I
2. Cắt chẻ dọc cành đứng xương hàm dưới BSSO
3. Cắt nguyên khối xương ổ răng hàm trên và hàm dưới (Wassmund và Kole)
4. Cắt xương hàm trên theo kiểu Lefort I và BSSO đã được mô tả chi tiết trong bài phẫu thuật chỉnh hô móm. Trong bài này tôi muốn mô tả kỹ thuật cải tiến trong phương pháp BSSO bằng cách bóc tách hoàn toàn máng cơ cắn và cắt bỏ bản phía xương tại vị trí bám cơ chân bướm trong.

Hình 2.1: Phương pháp phẫu thuật chỉnh hô BSSO cải tiến 

Phương pháp BSSO cải tiến này có hai ưu điểm:

• Tạo sự vững ổn tốt hơn khi cố định xương hàm dưới sau khi trượt ra trước hoặc đẩy lùi ra phía sau
• Làm cho góc hàm thon gọn hơn, mềm mại nữ tính hơn, tạo được khuôn mặt trái xoan phúc hậu hơn rất thích hợp với vẻ đẹp Á đông
• Tạo được nguồn xương ghép nếu cần thiết.

Đối với đường cắt xương Lefort I, chúng tôi thích sử dụng cưa lắc (lưỡi cưa vuông góc 90 độ) để cắt vào vùng ranh giới bướm-hàm trước, sau đó sử dụng đục xương cong. Bằng cách này xương hàm trên được bẻ xuống dưới một cách nhẹ nhàng và ít nguy cơ biến chứng hơn

Hình 2.2: Sử dụng cưa lắc và đục xương cong để tách rời ranh giới bướm hàm 

Điều trị bệnh nhân chỉnh hô hai hàm có thể áp dụng phương pháp cắt nguyên khối xương ổ răng hai hàm đơn thuần hoặc kết hợp với cắt xương hàm trên theo kiểu Lefort I, cắt xương hàm dưới BSSO. Phương pháp cắt xương theo kiểu Lefort I đẩy lùi xương hàm trên có ưu điểm đối với những trường hợp xương hàm trên quá triển theo chiều đứng và nhất là đối với những trường hợp chỉnh nha thất bại.

Hình 2.3: A,B- Bệnh nhân nữ 28 bị hô hai hàm, sau khi nhổ 4 răng tiền cối chỉnh nha thất bại vì vẫn còn hô

Hình 2.4: C, D- Bệnh nhân sau phẫu thuật chỉnh hô.

Phẫu thuật chỉnh hô theo phương pháp cắt nguyên khối xương ổ răng thường phải nhổ bốn răng tiền cối. Những trường hợp không cần thiết phải nhổ răng (có sẵn khe hở), hoặc không thể nhổ răng do đã nhổ trước đó (nhổ chỉnh nha), có thể thực hiện đường cắt an toàn giữa hai chân răng (giữa răng nanh và răng tiền cối hoặc giữa răng nanh và răng cửa bên). Hiếm khi nào chúng tôi nhổ răng vì lý do dễ thực hiện đường cắt xương, chỉ khi nào có chỉ định của chuyên gia chỉnh nha cần khoảng trống để đẩy lùi khối xương ổ răng. Trước ngày phẫu thuật bác sĩ chỉnh nha sẽ tháo mắc cài các răng cần nhổ và sáu răng cửa trước.

Phẫu thuật chỉnh hô bằng phương pháp Kole

- Gây tê niêm mạc ngách lợi hàm trên và hàm dưới bằng lidocain 2%

- Phẫu thuật xương hàm dưới trước

- Nhổ hai răng tiền cối thứ nhất (răng số 4)

- Rạch niêm mạc ngách lợi từ khoảng giữa hai răng cối lớn thứ nhất

- Lật vạt dưới màng xương cả mặt ngoài và mặt trong. Có thể bảo tồn cầu niêm mạc nướu liên tục bên trên đường cắt xương để duy trì nguồn cung cấp máu, tránh sẹo và tụt nướu răng sau này.

- Thiết kế đường cắt xương: cắt chóp răng ít nhất 5mm, thường ngang mức lỗ cằm.

- Trong trường hợp kết hợp tạo hình cằm (trượt cằm ra trước) thì đường cắt xương ngang không được quá thấp. Vì phần xương còn lại phải đủ chắc đễ cố định mảnh xương ổ phía trên và mảnh xương cằm phía dưới.

- Hệ thống cung cấp máu cho răng nanh cách chóp răng nanh 2mm, do đó đường cắt ngang bắt buộc phải cách chóp răng nanh ít nhất 2mm

- Thực hiện hai đường cắt xương đứng tương đối vuông góc với đường ngang, cách lỗ cằm ít nhất 5mm, và đảm bảo còn đủ xương quanh chân răng nanh và răng tiền cối thứ hai (ít nhất 1mm).

- Sử dụng mũi khoan tròn 3mm thực hiện đường cắt xương đứng, trong trường hợp cắt xương giữa hai chân răng (không cần nhổ răng), sử dụng mũi khoan tròn đường kính 1mm hoặc lưỡi cưa lược.

- Sử dụng lưỡi cưa lược cắt xương theo đường ngang.

- Hệ thống cung cấp máu cho mảnh xương chủ yếu là từ phía trong: từ cơ cằm lưỡi và niêm mạc nướu

- Mảnh xương được cắt rời hoàn toàn, nắn chỉnh vào đúng vị trí giống như trên mẫu hàm phẫu thuật, chú ý mảnh xương phải được đặt đúng vị trí theo chiều ngang, không được nghiêng nhiều quá làm sai góc nghiêng của trục răng cửa. Cố định mảnh xương ổ bằng hệ thống nẹp vít

Trong trường hợp kết hợp với cắt xương kiểu BSSO, thì BSSO sẽ được cắt trước nhưng không tách xương

 Hình 2.5: Phẫu thuật chỉnh hô theo phương pháp Kole

Phẫu thuật chỉnh hô theo phương pháp Wassmund

Gây tê niêm mạc ngách lợi hàm trên bằng lidocain 2%

Nhổ hai răng tiền cối hàm trên

 Hình 2.6: Phẫu thuật chỉnh hô theo phương pháp Wassmund và Kole. A- Đặc điểm xương và mô mềm của bệnh nhân hô hai hàm, B- Nhổ răng tiền cối hai bên,. C- Đường cắt xương theo chiều đứng và LefortI

Hình 2.7: Phẫu thuật chỉnh hô theo phương pháp Wassmund và Kole, D- Lật vạt dưới màng xương tạo đường hầm. 

Hình 2.8: Phẫu thuật chỉnh hô theo phương pháp Wassmund và Kole, F- Mảnh xương được di chuyển lên trên và ra sau, G- Đặc điểm xương và mô mềm sau phẫu thuật 

Chúng tôi thường sử dụng vạt nuôi dưỡng từ niêm mạc khẩu cái. Lật vạt niêm mạc khẩu cái tạo đường hầm giữa hai răng đã nhổ. Chiều rộng đường hầm gấp đôi khoảng ổ răng nhổ (12mm) để tránh tình trạng xoắn vạt khi đẩy lùi mảnh xương ổ về phía sau. Phẫu thuật cắt mảnh xương ổ răng có thể được thực hiện đơn thuần hoặc kết hợp với đường cắt Lefort I. Thực hiện đường cắt Lefort I trước khi cắt mảnh xương ổ sẽ dễ dàng hơn, đường cắt ngang phải cách chóp răng nanh ít nhất 5mm. Sau khi thực hiện xong đường cắt Lefort I, thiết kế đường cắt xương ổ răng.

Chiều rộng của đường cắt xương phải được tính toán một cách cẩn thận. Những bệnh nhân hô hai hàm thường có trục răng cửa nghiêng nhiều ra trước, do đó cần phải chỉnh trục răng của trong quá trình phẫu thuật. Để làm được điều này phải thiết kế hai đường cắt xương dạng hình thang hoặc hình chêm ( đáy lớn ở phía dưới). Nếu thiết kế hai đường cắt xương song song sẽ không tạo được tiếp xúc xương tốt ở phía trên, ảnh hưởng đến sự vững ổn. Mặt khác cũng cần tránh tình trạng xoay quá mức mảnh xương vào đúng vị trí máng hướng dẫn do không loại bỏ đủ xương. Do đó, phẫu thuật viên cần phải uyển chuyển trong việc sử dụng cưa lược và mũi khoan tròn khi loại bỏ bớt xương tùy theo từng trường hợp lâm sàng cụ thể. Phải luôn nhớ giữ trục mũi khoan luôn vuông góc với cung răng hàm trên để tránh làm tổn thương chân răng.

Điều quan trọng nhất là phải bảo tồn được cuốn vạt nuôi dưỡng tối đa, không được làm tổn thương cuốn vạt.

Trong trường hợp có chỉ định cắt xương hàm trên thành ba mảnh, chỉ sử dụng một đường cắt xương giữa nếu như không cần phải nới rộng nhiều xương hàm trên, hoặc không cần xoay trục răng sau nhiều. Cũng như không cần phải cắt hai đường giữa một cách thường quy nếu như sau khi cắt một đường có thể đặt vào đúng máng hướng dẫn một cách dễ dàng.

Sau khi các mảnh xương được cắt rời và di động dễ dàng, so sánh trên mẫu hàm phẫu thuật và thử máng hướng dẫn xem vị trí răng có chính xác hay chưa. Nếu răng chưa vào đúng phải loại bỏ thêm xương gây cản trở ở những vị trí cắt xương, thường là ở mảnh xương phía trước.

Cố định từng mảnh xương vào máng hướng dẫn hàm trên cũng như hàm dưới.

Cố định tạm thời xương hàm trên trước, điều chỉnh theo chiều dọc, chiều ngang và chiều đứng để xem xét vẻ mặt bệnh nhân từ phía bên, xem tình trạng răng, đường giữa mặt, nướu răng, tương quan môi-răng.

Trong trường hợp xương hàm trên quá triển theo chiều đứng, cười lộ nướu, cần phải nén xương hàm trên ở phía trước và/hoặc cả phía sau, để thực hiện được điều này phải loại bỏ bớt xương hàm trên theo chiều đứng.

Để điều chỉnh sự phát triển quá mức xương hàm trên theo chiều dọc (chiều trước sau), ngoài việc đóng khoản hở nhổ răng giữa mảnh xương phía trước và phía sau, đôi khi còn phải đẩy thêm nguyên khối xương hàm trên ra sau. Kỹ thuật này tương đối khó khăn nhất là khi có nén xương hàm trên phía sau, do sự cản trở xương ở vị trí lồi củ và chân bướm.

Hình 2.9: Phẫu thuật chỉnh hô bằng phương pháp Wassmund kết hợp cắt xương hàm trên theo kiểu Lefort I

Chỉnh hô bằng phương pháp đẩy lùi xương hàm trên bằng đường cắt Lefort I

Trong kỹ thuật này chúng tôi thường không can thiệp vào vùng xương mảnh chân bướm vì những lý do sau: giảm nguy cơ chảy máu trong lúc phẫu thuật, giữ nguyên mảnh chân bướm làm tăng tính vững ổn khi đẩy lùi xương hàm trên về phía sau.

Khi không làm gãy mảnh chân bướm phải chú ý một số điểm sau: phải cắt mảnh xương phía sau của lồi củ xương hàm trên, nhổ răng khôn  hàm trên sẽ làm tăng khả năng đẩy lùi xương hàm trên về phía sau (đặc biệt là những trường hợp >5mm). Phương pháp này đòi hỏi loại bỏ nhiều phần xương phía sau lồi củ xương hàm trên, thậm chí là mảnh khẩu cái phía sau xương hàm trên.

Kể cả những trường hợp đẩy lùi nhiều xương hàm trên ra phía sau cũng có thể bảo tồn được động mạch khẩu cái xuống, bóc tách mạch máu một cách cẩn thận, trong trường hợp bị rách nên buộc và thắt động mạch để ngừa nguy cơ chảy máu sau phẫu thuật. Nếu thực hiện đúng kỹ thuật, niêm mạc khẩu cái đủ cung cấp máu nuôi dưỡng kể cả trường hợp cắt xương hàm trên thành nhiều mảnh.

Phẫu thuật đẩy lùi xương hàm trên bằng đường cắt Lefort I là một lựa chọn khác trong phẫu thuật chỉnh hô có nhiều ưu điểm trong những trường hợp.

- Chỉnh nha không có chỉ định trong nhổ răng phía trước.

- Có thể xoay chỉnh trục răng cửa bằng đường cắt xương Lefort I hơn là bằng cách theo kiểu Wassmund.

Thạc sĩ.Bác sĩ: Nguyễn Văn Tuấn

                                           Khoa phẫu thuật hàm mặt BV RHM TW TP Hồ Chí Minh

     Thẩm mỹ Lotus.