PHẪU THUẬT CHỈNH HÌNH HÔ MÓM BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHẪU TRƯỚC ĐỐI VỚI NHỮNG TRƯỜNG HỢP PHỨC TẠP

Phẫu trước là phương pháp phẫu thuật chỉnh hình hô móm mới nhất hiện nay trong điều trị sai hình xương, biến dạng mặt, sai khớp cắn với rất nhiều ưu điểm như:

- Rút ngắn nhiều thời gian điều trị

- Không cần giai đoạn chỉnh nha trước phẫu thuật do đó mang lại rất nhiều thoải mái cho bệnh nhân

- Bệnh nhân đạt được khuôn mặt thẩm mỹ ngay khi bắt đầu điều trị: tạo được sự tự tin cho bệnh nhân tức thì trong vấn đề giao tiếp

Với phương pháp phẫu thuật chỉnh hình hô móm cũ bệnh nhân phải có giai đoạn mang mắc cài chỉnh nha rất lâu trước phẫu thuật, thời gian điều trị dài hơn (3-4năm), phải chịu một thời gian dài với khuôn mặt không thẩm mỹ ảnh hưởng đến tâm lý và giao tiếp.

Phương pháp phẫu trước được áp dụng lý tưởng  đối với những trường hợp đơn giản, thuận lợi như:

- Răng chen chúc nhẹ đến trung bình

- Độ nghiêng trục răng cửa hàm trên và hàm dưới bình thường hoặc có sai lệch nhẹ

- Sự sai biệt tối thiểu theo chiều ngang giữa xương hàm trên và xương hàm dưới

Tuy nhiên, phương pháp này có thể được cải tiến để áp dụng cho những trường hợp lâm sàng phức tạp hơn.

Mặc dù phương pháp phẫu trước trong phẫu thuật chỉnh hình hô móm vẫn còn nhiều thách thức, tuy nhiên về cơ bản ưu điểm rất lớn của phương pháp này là giảm đáng kể thời gian điều trị. Lập kế hoạch một cách cẩn thận, ưu tiên thực hiện những bước thật sự cần thiết trước khi phẫu thuật và để những bước còn lại thực hiện sau khi phẫu thuật sẽ đẩy nhanh được quá trình điều trị. Nếu làm được như vậy, bệnh nhân sẽ được phẫu thuật sớm hơn phương pháp truyền thống và bác sĩ chỉnh nha sẽ tận dụng được tối đa hiện tượng đẩy nhanh vùng để di chuyển răng nhanh hơn.

Trong bài này chúng tôi mô tả một trường hợp sai khớp cắn phức tạp được điều trị bằng phương pháp phẫu trước cải tiến.

Hình 1-2 cho thấy hình ảnh lâm sàng trước khi điều trị của bệnh nhân sai hình xương Hạng III có khớp cắn hở. Răng cửa trên nghiêng ra trước và răng cửa dưới nghiêng ra sau rất nhiều. Răng cửa bên hàm dưới bên phải lệch trong, cung răng dưới chen chúc và các răng dưới nghiêng trong.

Hình 1: Ảnh lâm sàng của bệnh nhân trước khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 2: Khớp cắn của bệnh nhân trước khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Những trường hợp quá phức tạp như thế này nên thực hiện chỉnh nha trước phẫu thuật. Tuy nhiên, không nên thực hiện giai đoạn chỉnh nha trước phẫu thuật giống như phương pháp cũ vì như vậy thời gian điều trị sẽ rất dài và gây ra rất nhiều bất tiện cho bênh nhân. Do đó với phương pháp phẫu trước cải tiến khi lập kế hoạch phải hạn chế tối đa chỉnh nha chuẩn bị phẫu thuật để rút ngắn thời gian giai đoạn chỉnh nha trước phẫu thuật. Giai đoạn chỉnh nha giải bù trừ răng trường hợp này nếu làm theo phương pháp phẫu thuật chỉnh hình hô móm truyền thống sẽ mất rất nhiều thời gian.

Sau một tháng gắn mắc cài hàm trên, sử dụng khí cụ nới rộng hàm dưới Schwartz để nới rộng cung hàm dưới và dựng trục răng sau. Khí cụ được nới rộng hai lần một tuần. Hình 3-4-5 cho thấy hình ảnh khớp cắn tại thời điểm chỉnh nha được một tháng, 2 tháng, và 6 tháng

Hình 3: Ảnh khớp cắn của bệnh nhân tại thời điểm chỉnh nha được 1 tháng trước phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 4: Ảnh khớp cắn của bệnh nhân tại thời điểm chỉnh nha được 2 tháng trước phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 5: Ảnh khớp cắn của bệnh nhân tại thời điểm chỉnh nha được 6 tháng trước phẫu thuật chỉnh hô móm

Răng cối lớn thứ hai hàm trên cần phải sử dụng lực torque chân răng ra ngoài trước khi phẫu thuật. Sử dụng một khí cụ neo chận tạm thời đặt ở khẩu cái giữa răng cối lớn thứ nhất và thứ hai hàm trên bên phải và sử dụng thun chuỗi để tạo được lực torque lý tưởng.

Sau tám tháng chỉnh nha, bệnh nhân sẵn sàng cho phẫu thuật. Nên chú ý rằng giai đoạn sắp xếp cung răng thẳng hàng vẫn chưa hoàn tất, nhưng phẫu thuật mẫu hàm vào thời điểm này cho thấy có thể tiến hành phẫu thuật được, phần chỉnh nha di chuyển răng còn lại có thể được kết thúc sau phẫu thuật bằng cách tận dụng hiện tượng đẩy nhanh tại chỗ. Hình 6-7 cho thấy hình ảnh phẫu thuật mẫu hàm và hình ảnh trong miệng tại thời điểm đặt cung môi thụ động chuẩn bị cho phẫu thuật chỉnh hình hô móm.

Hình 6: Ảnh phẫu thuật mẫu hàm trước khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm 

Hình 7: Ảnh chuẩn bị cung môi , mắc cài trước khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Sau khi phẫu thuật xong, bệnh nhân tiếp tục được chỉnh nha làm ngay ngắn, thẳng hàng răng và giải bù trừ răng. Hình 8-9-10-11 cho thấy hình ảnh ngay sau khi, 1 tháng, 4 tháng và 12 tháng sau phẫu thuật chỉnh hình hô móm. Chú ý là có sử dụng khí cụ tạm thời sau phẫu thuật.

Hình 8: Ảnh khớp cắn ngay sau khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 9: Ảnh khớp cắn sau 1 tháng phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 10: Ảnh khớp cắn sau 4 tháng phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 11: Ảnh khớp cắn sau 12 tháng sau phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Bệnh nhân này được kết thúc điều trị trong vòng 22 tháng, bao gồm 8 tháng chỉnh nha trước phẫu thuật. Hình 12-13 cho thấy hình ảnh bệnh nhân tại thời điểm kết thúc phẫu thuật chỉnh hình hô móm.

Nếu bệnh nhân này được điều trị theo phương pháp phẫu thuật chỉnh hình hô móm truyền thống, thời gian điều trị phải mất từ 3-4 năm.

Hình 12: Ảnh lâm sàng của bệnh nhân tại thời điểm kết thúc điều trị phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Hình 13: Ảnh khớp cắn của bệnh nhân tại thời điểm kết thúc điều trị phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Qua trường hợp lâm sàng này cho thấy điều trị sai hình xương răng mặt bằng phương pháp phẫu trước có thể được biến đổi để thích hợp cho từng trường hợp lâm sàng cụ thể. Một nguyên tắc chính luôn ghi nhớ trong đầu là không nên trải qua nhiều tháng vô ích để đạt được khớp cắn hoàn toàn lý tưởng ngay sau khi phẫu thuật. Phẫu thuật nên được tiến hành sớm nhất có thể ngay sau khi có thể đạt được khớp cắn chuyển tiếp ổn định sau phẫu thuật. Một lần nữa nhấn mạnh đến tầm quan trọng về kinh nghiệm của bác sĩ chỉnh nha và phẫu thuật viên đối với những trường hợp phức tạp như thế này.

Kết luận sau khi phẫu thuật chỉnh hình hô móm

Điều trị hô móm bằng phương pháp phẫu trước có rất nhiều ưu điểm, bệnh nhân hài lòng và tận dụng được hiện tượng tại chỗ đẩy nhanh quá trình chỉnh nha. Nếu lựa chọn bệnh nhân đúng, bác sĩ chỉnh nha và phẫu thuật viên có đủ kinh nghiệm để dự đoán trước được kết quả cuối cùng, và có sự hợp tác cao giữa chỉnh nha và phẫu thuật, thì sẽ mang lại được kết quả rất khả quan. Bằng cách tận dụng nguyên tắc cơ bản của phương pháp phẫu trước trong phẫu thuật hô móm, giai đoạn chỉnh nha trước phẫu thuật có thể được rút ngắn nếu như không thể loại bỏ hoàn toàn. Cũng giống như các phẫu thuật khác, sự hài lòng và phàn nàn của bệnh nhân luôn được ưu tiên hàng đầu. Những phẫu thuật chỉnh hàm trong tương lai sẽ ưu tiên giảm tối đa thời gian điều trị mà vẫn mang lại được kết quả tối ưu.

Thạc sĩ.Bác sĩ: Nguyễn Văn Tuấn

Khoa phẫu thuật hàm mặt BV RHM TW TP Hồ Chí Minh

Thẩm mỹ Lotus.http://thammylotus.vn/